Als docent geschiedenis en coördinator van het talentbeleid op de OSG West-Friesland in Hoorn, heb ik het prijswinnende project OSG Masterclasses bedacht, opgezet en de eerste jaren uitgevoerd.
Aan de ene kant merkte ik als docent en mentor dat slimme bovenbouwleerlingen vaak te weinig uitgedaagd werden en zelfs afhaakten. Aan de andere kant werd ik in mijn functie als coördinator van het talentbeleid benaderd door basisscholen en ouders met de vraag of wij hun (hoog) begaafde leerlingen niet vast iets zouden kunnen bieden. Daarom heb ik een project bedacht dat beide groepen leerlingen meer én op onbekende terreinen uitdaging biedt.
Onze eigen (hoog)begaafde bovenbouwleerlingen geven OSG Masterclasses aan (hoog)begaafde leerlingen uit groep 7 en 8. Omdat onze leerlingen zelf bepalen waarover ze lesgeven, zijn de onderwerpen van de Masterclasses die aangeboden worden, zeer gevarieerd: van Moleculen en Atomen tot Italiaanse Taal en Cultuur, van Game Development tot Noorse Mythologie, van Filosofie tot Literatuur en film. Onze leerlingen geven 3×100 minuten les over een zelfgekozen onderwerp. Ze maken een lesplan, ze bereiden hun lessen voor en maken huiswerk voor de basisschoolleerlingen. Voordelen voor middelbare schoolleerlingen zijn:
- Ze krijgen meer erkenning en uitdaging
- Ze krijgen vertrouwen en het zelfvertrouwen hun eigen lessen te geven
- Ze zijn actief onderdeel van hun eigen lesprogramma
- Ze werken zelfstandig op hun eigen niveau
Daarnaast is een prachtig neveneffect dat juist deze slimmeriken, voor wie een baan in het onderwijs meestal geen optie leek, merken hoe bijzonder en leuk het is om voor de klas te staan.
Basisscholen zijn erg betrokken bij de Masterclasses: Er is intensief contact met de zo’n 60 deelnemende basisscholen over de inhoud en de vorm van de Masterclasses. De basisscholen krijgen bijvoorbeeld ook het huiswerk gemaild, zodat zij hun leerlingen op school kunnen begeleiden.
Ook (hoog)begaafde basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 nemen graag deel aan de Masterclasses. Het project is in een paar jaar tijd gegroeid van 6 pilotleerlingen naar zo’n 200 aanmeldingen van zo’n 60 basisscholen per jaar. Het project voorziet dus duidelijk in een behoefte. Voordelen van de Masterclasses voor deze leerlingen zijn:
- Ze krijgen uitdaging die ze op de basisschool vaak missen
- Ze krijgen heel andere onderwerpen aangeboden dan op de basisschool of middelbare school
- Ze komen in contact met andere begaafde leerlingen
- De stap naar het middelbaar onderwijs wordt minder groot
Het lukt met dit project deze twee groepen leerlingen een nieuwe cognitieve uitdaging te bieden. De belangstelling voor het project is enorm: het NHD heeft meerdere keren over de Masterclasses gepubliceerd, Radio Noord Holland heeft aandacht aan de Masterclasses besteed en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft het project gefilmd. Het Ministerie vindt de samenwerking met het basisonderwijs uniek en het talentbeleid, waar de Masterclasses een onderdeel van zijn, een voorbeeld voor passend onderwijs aan (hoog)begaafde leerlingen.
In december 2014 heeft dit project de Onderwijsprijs Noord-Holland en een finaleplaats voor de Nationale Onderwijsprijs gewonnen.
De Masterclasses bieden voor leerlingen actief, zelfstandig en uitdagend onderwijs. Leerlingen worden gestimuleerd te excelleren en de basisschoolleerlingen worden geënthousiasmeerd te willen leren.
Juryrapport Onderwijsprijs Noord-Holland 2013-2015
De jury kent aan deze school de eerste prijs toe in de categorie voortgezet onderwijs.
Van de herfstvakantie tot de zomervakantie geven excellente OSG-bovenbouwleerlingen of oud-leerlingen masterclasses aan excellente leerlingen uit groep 7 en 8 van het basisonderwijs.
Ze schrijven zelf een lesplan, bedenken huiswerk en krijgen goede feedback en ondersteuning. De onderwerpen van de masterclasses worden bepaald door de ‘’docenten’’ zelf en zijn zeer gevarieerd: Noorse mythologie, Literatuur en film, Filosofie, Politiek, Muzikale stijlperiodes of Natuurkunde. Een masterclass bestaat uit 3×100 minuten les over een van deze onderwerpen. Daarna volgt een nieuwe masterclass.
De jury is zeer onder de indruk van dit project.
Een echte win-winsituatie. Op deze manier worden twee groepen leerlingen uitgedaagd en gestimuleerd zich op een ander cognitief niveau te ontwikkelen. De basisschoolleerlingen zijn enthousiast, ondanks het extra huiswerk dat ze moeten maken. Ze hebben duidelijk voordeel van de masterclasses bij de overgang naar het voortgezet onderwijs. De belangstelling is dan ook groot: meer dan twintig basisscholen hebben zich al aangemeld. Dit schooljaar is gestart met tachtig leerlingen. Leuk ook dat de reacties van leerlingen en ouders zijn bijgevoegd. Ze spreken voor zich!
Ook het nut voor leerlingen van de OSG West-Friesland is evident. Zij krijgen de kans om ervaring op te doen als docent. Binnen dit project doen ze duidelijk andersoortige vaardigheden op dan tijdens het min of meer passief volgen van lessen. Hun eigen lessen zijn aantrekkelijk en zeer gevarieerd van opzet.
En ook deze groep reageert opgetogen.
Met het dreigende lerarentekort is dit project een mooie manier om leerlingen uit het voortgezet onderwijs enthousiast te maken voor het vak van leraar.
Reacties op het winnen van de Onderwijsprijs Noord-Holland
Dag collega’s van het OSG! We duimen morgen, wat ons betreft moet de onderwijsprijs naar jullie! Groet vanuit de collega’s van SG Newton!
Wat fantastisch! En wat terecht! Gefeliciteerd. (Basisschool Hieronymus Wognum)
Van harte gefeliciteerd met het behalen van de 2 prijzen voor jullie/jouw project met de masterclasses. Een geweldige prestatie en wat heerlijk om daar ook daadwerkelijk erkenning voor te krijgen! (Basisschool Montessorischool Hoorn)
Nog heel veel succes gewenst met de voortgang van het project, maar ga vooral eerst genieten van je succes. (Basisschool)
Wat een mooi resultaat van harte gefeliciteerd!! Je hebt met je team een prachtige prestatie geleverd. Heel erg leuk dat Klaas Jan er deel van heeft mogen maken en erbij kon zijn vandaag. Hij heeft genoten. En nu op naar de finale. (Ouders Klaas-Jan)
Gefeliciteerd met jullie prijs en nominatie! Leuk om te horen. (Basisschool Dynamis)
Fantastisch en verdiend!! Wat een goed gevoel zal dat geven, iets wat je opzet, bedenkt en zo’n succes wordt en dan ook nog een prachtige prijs! Gefeliciteerd!! Hele fijne dagen en tot in het nieuwe schooljaar! (Basischool Het Spectrum)
Susanne, van harte gefeliciteerd met de onderwijsprijs van Noord-Holland. Je mocht al trots zijn op je project, maar nu helemaal. En nu op naar landelijke bekendheid. Veel succes daarbij! (Ouders Yannick)
Reacties van ouders en scholen op de Masterclasses
